شیلنگ آتشنشانی از مهمترین تجهیزات اطفای حریق هستند که به انتقال آب یا مواد خاموشکننده تحت فشار کمک میکنند. انتخاب صحیح این شیلنگها نه تنها به عملکرد بهینه در هنگام خاموش کردن آتش کمک میکند، بلکه ایمنی آتشنشانان و افراد حاضر در محل حادثه را نیز تضمین میکند. در این مقاله به بررسی نکات مهم در انتخاب، نگهداری و مقررات مرتبط با شیلنگهای آتشنشانی پرداختهایم.
نحوه صحیح اندازهگیری شیلنگها: راهنمای کامل و گامبهگام
۱. انتخاب شیلنگ آتشنشانی مناسب
انتخاب شیلنگ آتشنشانی به عوامل مختلفی از جمله نوع حریق، فشار آب و مسافت مورد نیاز برای انتقال آب بستگی دارد. در ادامه به نکات کلیدی در انتخاب شیلنگ آتشنشانی اشاره میکنیم:
الف) نوع مواد شیلنگ
شیلنگهای آتشنشانی از مواد مختلفی ساخته میشوند که هر کدام ویژگیهای خاص خود را دارند:
- لاستیک: این نوع شیلنگها انعطافپذیر و مقاوم در برابر سایش هستند. همچنین بهدلیل مقاومت در برابر آب و هوا، در محیطهای بیرونی بسیار مناسب هستند.
- پلاستیک تقویتشده: این شیلنگها سبک و در عین حال مقاوم در برابر فشار بالا هستند.
- مواد مصنوعی مقاوم: این نوع شیلنگها در برابر حرارت و شعلههای آتش مقاوم بوده و برای مقابله با آتشسوزیهای شدید مناسب هستند.
ب) قطر شیلنگ
قطر شیلنگ تأثیر مستقیمی بر حجم آب خروجی دارد. بهطور کلی، شیلنگهای با قطر بیشتر قادر به انتقال حجم بیشتری از آب هستند، اما وزن بیشتری نیز دارند. شیلنگهای با قطر کمتر برای فضاهای تنگ و آتشسوزیهای کوچکتر مناسب هستند.
ج) طول شیلنگ
طول شیلنگ باید بهگونهای انتخاب شود که بتواند از منبع آب تا محل آتشسوزی را پوشش دهد. طول مناسب به فاصله مورد نیاز، نوع محیط و اندازه ساختمان بستگی دارد. برای مثال، در ساختمانهای بلند، شیلنگهای بلندتر برای رسیدن به طبقات بالا نیاز است.
د) حداکثر فشار قابل تحمل
شیلنگ آتشنشانی باید قادر به تحمل فشار بالای آب باشد. این فشار بسته به نوع پمپ و سیستم اطفای حریق متغیر است. انتخاب شیلنگ با فشار قابل تحمل مناسب، از ترکیدن شیلنگ و کاهش فشار آب جلوگیری میکند.
۲. نگهداری و افزایش طول عمر شیلنگ آتشنشانی
نگهداری مناسب از شیلنگ آتشنشانی باعث افزایش طول عمر و عملکرد بهینه آنها میشود. در ادامه به نکات مهم در نگهداری شیلنگهای آتشنشانی اشاره شده است:
الف) بازرسی بصری منظم
شیلنگها باید بهطور منظم از نظر ترکخوردگی، ساییدگی، پارگی یا نشتی بررسی شوند. این بازرسی باید پس از هر بار استفاده و بهصورت دورهای انجام شود تا از عملکرد صحیح شیلنگ در مواقع اضطراری اطمینان حاصل شود.
ب) تمیز کردن شیلنگ
پس از هر بار استفاده، شیلنگ را با آب شستشو دهید تا از تجمع گرد و غبار، مواد شیمیایی و رسوبات جلوگیری شود. این امر باعث حفظ کیفیت و افزایش طول عمر شیلنگ میشود.
ج) خشککردن شیلنگ
پس از شستشو، شیلنگها باید بهطور کامل خشک شوند تا از رشد قارچها و باکتریها جلوگیری شود. شیلنگهای خیس در طولانیمدت دچار پوسیدگی میشوند و استحکام خود را از دست میدهند.
د) تست فشار دورهای
بهطور دورهای، آزمایش فشار روی شیلنگها انجام دهید تا مطمئن شوید که میتوانند فشار بالای آب را تحمل کنند. این آزمایش باید مطابق با استانداردهای ایمنی انجام شود تا از عملکرد ایمن شیلنگ در مواقع اضطراری اطمینان حاصل شود.
ه) نگهداری در شرایط مناسب
شیلنگهای آتشنشانی باید در محیطهای خشک، خنک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شوند. قرارگرفتن در معرض نور خورشید، گرما و مواد شیمیایی میتواند باعث تخریب مواد شیلنگ و کاهش طول عمر آن شود.
۳. قوانین و مقررات مرتبط با شیلنگهای آتشنشانی
برای اطمینان از ایمنی و عملکرد بهینه شیلنگ آتشنشانی ، باید از مقررات و استانداردهای بینالمللی پیروی کرد. در ادامه به برخی از مهمترین استانداردها اشاره میکنیم:
الف) استاندارد NFPA 1961
این استاندارد توسط انجمن ملی حفاظت از آتش (NFPA) تدوین شده و به مشخصات فنی و ایمنی شیلنگهای آتشنشانی میپردازد. این استاندارد شامل مواد استفادهشده، قطر، طول و فشار قابل تحمل شیلنگها است.
ب) استاندارد EN 694
این استاندارد در اروپا برای شیلنگ آتشنشانی بهکار میرود و به ایمنی، کیفیت و کارایی شیلنگها اشاره دارد. این استاندارد تضمین میکند که شیلنگها در شرایط مختلف عملکرد مطلوبی داشته باشند.
ج) استاندارد AS 2792
این استاندارد در استرالیا استفاده میشود و به مشخصات فنی، مقاومت در برابر حرارت و فشار آب در شیلنگهای آتشنشانی اشاره دارد.
د) استاندارد ملی در ایران
در ایران نیز استانداردهایی برای تولید و استفاده از شیلنگهای آتشنشانی وجود دارد که باید رعایت شوند. این استانداردها مطابق با مقررات ایمنی و آتشنشانی کشور تدوین شدهاند.
نتیجهگیری
شیلنگ آتشنشانی از مهمترین تجهیزات ایمنی در مبارزه با آتش هستند. انتخاب صحیح این شیلنگها با توجه به نوع مواد، قطر، طول و فشار قابل تحمل، و همچنین نگهداری منظم و رعایت استانداردهای ایمنی، نقش مهمی در عملکرد بهینه و افزایش طول عمر آنها دارد.
شیلنگهای تخت – مزایا، اندازهها و کاربردها
رعایت قوانین و مقررات مرتبط با شیلنگهای آتشنشانی باعث اطمینان از ایمنی آتشنشانان و افراد حاضر در محل حادثه میشود. بنابراین، انتخاب، نگهداری و استفاده صحیح از شیلنگهای آتشنشانی از اهمیت بالایی برخوردار است و باید با دقت و دانش کافی انجام شود.